F. ATRAMENTY LITOGRAFICZNE

1.   100 cz. lakieru gumowego, 30 cz. żywicy mastykowej, 10 cz. żywicy świerkowej, 70 cz. mydła łojowego i 32 cz. sadzy an­gielskich, topi się nad miernym ogniu, na patelni miedzianej, z dziobem do wylewania, i przez dłuższe mieszanie przygotowuje możliwie jednolitą masę. Następnie topi się w większym kotle miedzianym 140 cz. wosku, stale podnosząc temperaturę. Po pewnym czasie można wosk zapalić, a uprzednio przygotowa­ną masę zmieszać z płonącym woskiem. Przez nałożenie szczel­nej pokrywy gasi się płomień, a ciągłem mieszaniem przy miernem cieple, osiąga jednolitą masę, którą wylewa się na odpowied­nie formy. Do pisania należy atrament rozetrzeć, najlepiej w gładkiej miseczce porcelanowej z ciepłą wodą.
2.   Atramenty angielskie:
a)   8 cz. mastiksu i 12 cz. szelaku w postaci miałkiego prosz­ku wsypuje się powoli do 1 cz. rozgrzanej terpentyny weneckiej, następnie dodaje po kolei 6 cz. łoju, jarego wosku, twardego mydła łojowego i wreszcie rozciera dokładnie z 11 cz. sadzy olej­nych. Przy studzeniu, masę rozwałkowuje się na płaskiej po­wierzchni, kraje w sztabki lub prasuje w formy.
b)   430 cz. łoju baraniego stapia się z 75 cz. oliwy, dodaje 100 cz. miałkich sadzy. Oddzielnie stapia się 600 cz. wosku, 300 cz. białego mydła, 75 cz. żywicy mastykowej, zapala i podczas palenia dodaje 370 cz. szelaku pomarańczowego. Ogień gasi się przez przykrycie i dodaje jeszcze 300 cz. białego mydła. Do przestygłej nieco masy, dodaje się 50 cz. terpentyny weneckiej, następnie stopiony uprzednio tłuszcz, olej, sadze, i wszystko należy dobrze przemieszać.
Płynne:
3.   2000 cz. wody, 60 cz. boraksu, 60 cz. gumy łąkowej, 30 cz. łoju, 40 cz. żółtego wosku, 100 cz. białego mydła, 25 cz. czerni anilinowej, 25 cz. sadzy. Substancje gotuje się razem do zupełnego rozpuszczenia.
4.   20 cz. łoju baraniego, 20 cz. białego wosku, 20 cz. gumy łąkowej,’ 20 cz. zwyczajnego mydła marmurowego, 6 cz. sadzy.
5.   Bardzo dobry atrament litograficzny:
15 cz. żółtego wosku, 10 cz. łoju, 30 cz. białego mydła, 5 cz. wazeliny, 20 cz. gumy łąkowej ,7 cz. żywicy mastykowej 3 cz. oleju lnianego, gotowanego z błękitem berlińskim, 10 cz. sadzy.