B. KITY

Kity dla akwarjum

1.   6 cz. kredy, po 3 cz. gipsu, miałkiego białego pia­sku i glejty ołowianej, jak również 1 cz. sproszkowanej ży­wicy rozrabia się z najlepszym pokostem na masę podobną do kitu szklarskiego.
2.    Po 2 cz. gipsu, kredy i glejty ołowianej, jak również 1 cz. sproszkowanej żywicy miesza się z taką ilością gotowane­go oleju lnianego, aby otrzymać masę konsystencji kitu szklarskiego.
3.    Mieszanina glejty ołowianej z gliceryną daje dobre uszczelnienie dla akwarjów; kit ten po kliku godzinach jest twardy jak kamień.

Kit dla żelaza

a)   2 cz. salmiaku, 1 cz. kwiatu siarczanego (siarki w sub­telnym proszku) i 16 cz. proszku żelaza lanego miesza się ra­zem. 1 cz. tego proszku rozrabia się z 2 cz. opiłków z żelaza kowalskiego i wodą, na masę, zapomocą której kituje się rysy w żelazie. Kit ten dopóki nie wyschnie, wydziela duszące gazy, wobec czego należy zwracać uwagę na dobrą wentylację.
b)   Kit dla żelaza lanego:
30 cz. twardej gliny, 12 cz. żelaza, 6 cz. braunsztejnu, po 3 cz. soli kuchennej i boraksu   miesza się razem na subtelny proszek i następnie zwilża wodą, tak, aby powstało gęste cia­sto, które nabija się mocno w uszkodzone miejsca. Kit powinien wysychać powoli i po zupełnem wyschnięciu zakitowane miej­sca nagrzewa się do białości, przyczem kit się roztapia i do­brze trzyma.

Kit do aparatów chemicznych

2 cz. gutaperki, 1 cz. wosku, 3 cz. szelaku.

Kit dla szczelnych połączeń do przewodów
parowych

6 cz. grafitu, 3 cz. wapna lasowanego, 8 cz. szpatu ciężkiego, 3 cz. gotowanego oleju lnianego.

Kit dla kości słoniowych

1.    1 cz. białka kurzego, 1 cz. wody klejowej.
2.    Kość słoniowa na inne przedmioty: 1 cz. białego wo­sku, 1 cz. kalafonji i 1 cz. terpentyny; do topniejącej masy dodaje się 1 cz. federwejsu.
3.    2 cz. gutaperki, 2 cz. zwyczajnej smoły szewskiej. Czę­ści kości słoniowej nagrzewa się przy sklejaniu.
4.    2 cz. karuku, 4 cz. najlepszego kleju pozłotniczego, 30 cz. wody, rozpuszcza się w cieple, wyparowuje do połowy, dodaje 0,33 cz. żywicy mastykowej rozpuszczonej w 1 l. alkoholu, oraz 1 cz. bieli cynkowej, przy stałem mieszaniu.

Kit dla reparacji emaliowanych szyldów

Po 5 cz. żywicy kopałowej i damarskiej, proszkuje się subtelnie, miesza z 4 cz. terpentyny i 4 cz. bardzo mocnego spiry­tusu winnego i do otrzymanego ciasta dodaje się 6 cz. subtel­nej, bardzo suchej bieli cynkowej. Niewielka ilość ultramaryny łub błękitu berlińskiego zmieni odcień kitu na błękitny. Przez na­grzewanie ulatnia się spirytus winny, kit roztapia się, zapełnia uszkodzone miejsca. Gdy kit jest zupełnie twardy, wygładza się powierzchnię i poleruje.

Kit dla figur gipsowych

Małe kawałki celuloidu rozpuszcza się w eterze, po kwadran­sie zlewa ciecz a ciastowaty osad stosuje jako kit. Schnie on bardzo szybko i nie rozpuszcza się przy zetknięciu z wodą.

Kity dla szkła

a)    Gutaperkę i gumę „Para” w najlepszym gatunku (3:1) kładzie się na noc do takiej ilości wody, jakiej potrzeba do nasy­cenia małych kawałków, a na drugi dzień rozpuszcza w 2 cz. po­kostu lnianego, i otrzymuje w ten sposób masę, która po ostyg­nięciu twardnieje, i stanowi doskonały środek klejący szkło ze szkłem, szkło z metalem, szkło ze skórą i t. d.
b)    Kit szklarski do kitowania szkieł lustrzanych i szyb do ram, jak również i dla okien. Przygotowuje się syropowaty roztwór z kauczuku w benzynie. Następnie rozciera się biel oło­wianą z pokostem lnianym na gęste ciasto i miesza je z roztwo­rem gumy. Kit ten, który trzyma się równie mocno szkła jak i drzewa, smaruje się na brzegi ram, poczem wciska szybę.
c)    Miękki kit szklarski składa się z 9 cz. gotowanego oleju lnianego i 1 cz. łoju, z mieszanych z bielą ołowianą, lub innym w tym celu wybranym surogatem, dla otrzymania odpowiedniej gęstości. Aby zmiękczyć stary (kit szklarski, używa się sodę łub po­taż (jedną z tych substancji rozpuszcza się w wodzie i miesza ze świeżo palonem, sproszkowanem wapnem; klarowną wodę z powierzchna mieszaniny przechowuje się do użytku). Stwardnia­ły kit szybko mięknie, jeżeli go zwilżyć tą cieczą, służy ona także do tego, aby zmyć zaschłą na szkle farbę. Zwilżanie kwa­sem azotowym lub solnym również zmiękcza kit w przeciągu godziny.
d)    Czerwony kit dla szkła. 2 cz. tlenku żelaza, 2 cz. kredy i 1 cz. pokostu lnianego.
e)    Kit kryształowy dla puszek blaszanych ze szklanem wyłożeniem. 15 gr. drobno pokrajanego karuku rozpuszcza w ciepłem miejscu w 120 gr. spirytusu winnego, roztwór przelewa przez gazę i dla dalszego rozpuszczenia dodaje się po 7,5 gr.
żywicy mastykowej i gumy amoniakowej, w postaci miałkiego proszku. Kitem napełnia się na ciepło szklanki, a przed użyciem wstawia do ciepłej wody.
f)    Kit dla miedzi na szkle. 1 oz. sody i 3 cz. kalafonji gotu­je się w 5 cz. wody i miesza z 5 cz. gipsu. Kit ten jest niewraż­liwy na gorąco.
g)   Kit dla szkła na mosiądzu. 400 cz. palonego gipsu, 100 cz. gumy arabskiej rozrabia się z wodą.
h)   Kit dla szkła, porcelany, drzewa i metalu.   1 cz. wosku, 2 cz. oczyszczonej, pokrajanej gutaperki, 3 cz. laku.

Kity dla porcelany

1. Odporny na działanie wody:
Rozpuszcza się 10 cz. żywicy mastykowej w 60 cz. bezwzględnie mocnego alkoholu, następnie 20 cz. karuku w 100 cz. wo­dy i 10 cz. spirytusu, miesza dobrze obie ciecze, dodaje następ­nie roztworu z 5 cz. gumy amoniakowej w 25 cz. spirytusu i całość wyparowuje do 180 cz.
2. Kit dla porcelany i kamionki:
2 cz. jasnej wybornej żywicy mastykowej, 1 cz. białego bielonego szelaku, 1 cz. białej żywicy elemskiej, 2 cz. jasnej kalafonji, 1 cz. terpentyny weneckiej stapia się razem i następnie dodaje 2 cz. subtelnie sproszkowanego szkła i 1 cz. subtelnie sproszkowanego kwarcu.
3.   80 cz. minji, 80 cz. palonego boraksu, 10 cz. kredy. Substancje te rozciera się na bardzo subtelny proszek, rozrabia z wodą, pokrywa się nią powierzchnię złamania, łączy kawałki razem i sklejony przedmiot nagrzewa w obszernem glinianem naczyniu do silnego czerwonego żaru.

Kit dla części maszyn z miedzi lub mosiądzu

2 cz. kauczuku, 1 cz. gutaperki, 1 cz. salmiaku, 1 cz. siarki, 10 cz. miedzianych lub mosiężnych opiłków.

Kit dla gumy i metalu

1.    Dobry, uprzednio moczony klej koloński, gotuje się na gęstą ciecz i do niej przesiewa tyle popiołu drzewnego, aby otrzymać jednolitą, niezbyt gęstą masę, którą przed użyciem należy podgrzać. Przedmioty powinny ściśle przylegać podczas wysychania.
2.    Sproszkowany szelak moczy się w 10 krotnej ilości mocne­go amoniaku, przez co otrzymuje się przeświecającą masę, która po 3 — 4 tygodniach, bez użycia gorącej wody, zamienia się w ciecz. Ciecz ta rozmiękcza kauczuk, po ulotnieniu się amoniaku kit twardnieje i staje się nieprzenikliwym dla cieczy i gazów.

Kit dla metalu i drzewa

1 cz. wosku, 4 cz. czarnej smoły szewskiej, 1 cz. mączki ceglanej.

Kit dla drzewa i blachy

W grubościennem żelaznem naczyniu topi się 1 cz. żółtego wosku, do tego dodaje się 2 cz. skrawków gutaperkowych i po rozpuszczeniu 2 cz. szelaku, jak również 0,1 cz. gotowanego oleju lnianego. Gdy się wszystko dobrze rozpuściło, studzi się masę; nalewa na zwilżoną metalową lub kamienną płytę, prze­rabia i formuje w pałeczki. Powierzchnie drzewa i blachy prze­znaczone do sklejenia, suszy się dobrze, roztopiony kit nakłada równomiernie i połączone w ten sposób przedmioty zostawia na 24 godzin, słabo przyciśnięte do siebie. Dobrze jest zmatować powierzchnię blachy przez szorowanie i wycieranie szmerg­lem.

Kit dla trzonków nożowych

 600 gr. kalafonji, 150 gr. siarki, 250 gr. opiłków żelaznych. Mieszaninę wlewa się na gorąco w trzonek noża i wsuwa ogrza­ny nóż.

Kity dla drzewa

Szczeliny w tabliczkach, w stołach kuchennych lub w deskach, zbyt małe, aby mogły być zreperowane za pomocą listew, zapeł­nia się kitem.
1.    Dobrze przepalony gips roztapia się z olejem lnianym, do­daje szybko farbę, odpowiadającą kolorowi drzewa i zasmarowuje uprzednio dobrze oczyszczone i wysmarowane pokostem szczeliny, przyczem należy zwracać uwagę na to, aby szczeliny nie były pokryte tylko powierzchownie. Farbę należy rozrobić z pokostem lnianym i przygotować zawsze trochę ciemnej, po­nieważ od gipsu otrzymuje ona jaśniejszy odcień. Jeżeliby z czasem ponownie ukazały się szczeliny, to zapełnia się je kitem powtórnie, lecz już rzadszym.
2.    Miesza się razem po 1 kg. oleju terpentynowego i sykatywu, 1,5 kg. pokostu lnianego, 0,5 kg. tłustego laku i dodaje się 2 kg. krochmalu.
3.    Aby wypełnić rysy lub dziury po sękach w deskach, przy­gotowuje się mieszaninę z trocin i chlorku magnezji. Kit ten doskonale łączy się z drzewem, po 24 godzinach jest zupełnie suchy, twardy jak kamień i nadzwyczaj trwały. Przed użyciem należy go zawsze świeżo przygotowywać. Wypełnione miejsca wyciera się dla gładkości papierem piaskowym.

Kit dla przeciekających naczyń drewnianych

Po 30 gr. szmalcu i soli kamiennej, 10 gr. wosku i 6 gr. parafiny stapia się na słabym ogniu i następnie miesza z 28 cz. miał­ko przesianego węgla drzewnego. Kit ten używa się w stanie gorącym a zapobiega on wszelkiemu przeciekaniu.

Kit dla posadzki (drewnianej)

Wapno kazeionwe (p. niżej) i umbrę miesza się z małemi ilościami bieli i czerni na gęstą pastę. Po nadaniu masie koloru dębiny, napełniamy tym kitem szczeliny.

Kity kazeinowe

1.    Kwas garbnikowy (dębnik) rozpuszcza się w wodzie, lub zamiast niego używa się wywaru kory dębowej lub innych materjałów, zawierających kwas garbnikowy, dodaje się tyle mleka wapiennego, by czerwony lakmusowy papierek, w cieczy, po-nad osadem, zabarwiał się na niebiesko. Wysuszony osad mie­sza się z 10 cz. kazeiny. Proszek ten, rozrobiony z wodą na ciągłą masę, daje substancję klejową, która po wyschnięciu nie rozpuszcza się w wodzie, olejach, nafcie, alkoholu i siarcz­ku węgla.
2.   Dobrze zebrane mleko nagrzewa się do zagotowania, wi­ruje, aby usunąć tłuszcz, i przez dodanie kwasu octowego, ścina kazeinę, myje ją i suszy na powietrzu. Kazeinę rozpuszcza się w 10% roztworze boraksu, przez co otrzymuje się klej ciekły przy zwykłej temperaturze, bardzo dobrze klejący i nadzwyczaj odporny na działanie wilgoci.
3.   Długo przechowujący się kit kazeinowy:
200 cz. kazeiny, 40 cz. palonego wapna, 1 cz. kamfory.
4.   Zwyczajny kit kazeinowy:
12 cz. kazeiny, 50 cz. wapna lasowego, 50 cz. piasku rzecznego. Używa się dla kamieni budowlanych.
5.   Kit kazeinowy dla szkła:
100 cz. chudego sera, 50 cz. wody, 20 cz. wapna laso­wanego.
6.   Kit kazeinowy dla metali:
10 cz. szlamowanego kwarcowego piasku, 8 cz. kazeiny, 10 cz. wapna lasowanego i potrzebna ilość wody.
7.    Kit kazeinowy dla porcelany:
Rozpuszcza się kazeinę w roztworze szkła wodnego.
8.    Kit kazeinowy dla pianki morskiej:
Kazeinę rozpuszcza się w szklą wodnym, do tej masy doda­je się miałkiego proszku palonej magnezji, ewentualnie także proszku prawdziwej plamki morskiej.
9.    Najlepszy kit kazeinowo wapienny:
Świeży ser gotuje się tak długo z wodą, aż się rozpuści na ciągnącą się w nitki masę; do roztworu tego dodaje się wapna lasowanego i miałko przesianego popiołu drzewnego. Używa się: 100 cz. sera, 200 cz. wody, 25 cz. wapna lasowanego, 20 cz. popiołu drzewnego.

Kity kauczukowe

1.    Kit kauczukowy dla uszkodzonych obręczy gumowych przy rowerach:
a)    10 cz. gutaperki, 16 cz. kauczuku i 4 cz. karuku, moczy się w 70 cz. siarczanu węgla. Otrzymanym w ten sposób kitem pokrywa się starannie oczyszczone i wysuszone miejsca uszko­dzone i do czasu stwardnienia obwiązuje nitką.
b)    1 cz. sproszkowanego szelaku rozpuszcza się ma zimno w 10 cz. amoniaku (cięż. wł. 0,910), na co potrzeba kilku tygod­ni. Przed użyciem, część powstałej galaretowatej masy nagrze­wamy.
2.    Miękki kit kauczukowy:
150 cz. kauczuku, 10 cz. łoju, 10 cz. wapna lasowanego.
3.    Kit kauczukowy dla przyrządów chemicznych: 8 cz. kauczuku, 2 cz. łoju, 16 cz. oleju lnianego, 3 cz. białego bolusu.
4.    Kit kauczukowy dla szkła:
a)     1 cz. kauczuku, 12 cz. żywicy mastykowej, 4 cz. żywicy damarskiej, 50 cz. chloroformu, 10 cz. benzyny.
b)   12 cz. kauczuku, 500 cz. chloroformu, 120 cz. żywicy mastykowej.
c)    2 cz. kauczuku 6 cz. żywicy mastykowej, 100 cz. chloroformu.
5.    Kit kauczukowy dla kaloszy:
a)   10 cz. kauczuku, 280 cz. chloroformu.
b)   10 cz. kauczuku, 4 cz. kalafonji, 2 cz. terpentyny, 40 cz. oleju terpentynowego.
Roztwór a): do butelki kauczukiem dolewają chloroformu;
roztwór b): drobno pokrajany kauczuk stapia się z kalafonją, następnie dodaje terpentynę i całość rozpuszcza się w oleju terpentynowym. Oba roztwory łączy się razem.
6.    Kit kauczukowy dla puszek do konserw:
Zwyczajny kauczuk miesza się dokładnie z 6 —12% mielonej siarki. Przy nagrzewaniu, kauczuk łączy się z siarką w masę, znaną jako kauczuk wulkaniczny.
7.     Kit kauczukowy odporny na działanie kwasów:
Kauczuk roztapia się na miernym ogniu, mieszając stale, do­daje 8% łoju i lasowanego wapna i do otrzymanej miękkiej masy dodaje 20% minji. Otrzymany kit szybko twardnieje i jest nadzwyczaj odporny.

Szybko twardniejący kit

Odporny na działanie ognia i wody, 2 cz. miałko przesianych (nie zardzewiałych) opiłek żelaznych, 1 cz. suszonej i sproszko­wanej gliny i mocny ocet.

Kit dla skóry

 1.     W mocnym balonie szklanym rozpuszcza się na zimno 2 kg. drobno pokrajanej gutaperki w 5 kg. siarczku węgla i 10 kg. siarczku węgla i 10 kg. oleju terpentynowego do tego dodaje się 2 kg. subtelnie sproszkowanego syryjskiego asfaltu. Po kilku dniach masa staje się jednolitą; w razie gdyby była zbyt rzad­ką, to się ją wyparowuje, tak długo, aby przy zwykłej tempe­raturze posiadała gęstość miodu. Przy użyciu tego kitu należy skórkę w miejscu sklejania odtłuścić, zapomocą benzyny.
2.    Angielski. 1 kg. drobno pokrajanej gutaperki moczy się w kąpieli wodnej z 10 kg. benzyny( ze smoły gazowej) do zu­pełnego rozpuszczenia do galaretowego roztworu dodaje się, cią­gle mieszając, 2 kg. pokostu lnianego.
3.    1,5 kg. drobno pokrajanego kauczuku moczy się z 10 kg-siarczku węgla w kąpieli wodnej do rozpuszczenia się i następ­nie do gorącej masy dodaje się 1 kg. szelaku i 1 kg. terpentyny.
Mieszaninę powinno się tak długo nagrzewać, aż szelak i terpentyna się w niej rozpuszczą.

Kit do pasów skórzanych

1.   50 gr. kleju rybiego miesza się z równemi częściami ser­watki i kwasu octowego. Następnie dodaje się 50 gr. czosnku w postaci papki i całość gotuje w kąpieli wodnej. Jednocześnie przygotowuje się roztwór 100 gr. żelatyny w 100 gr. serwatki i obie ciecze miesza razem. Do całości dodaje się jeszcze 50 gr. 90% alkoholu i następnie filtruje. Klejem tym można spajać pasy i posiada on dużą siłę łączącą.
2.   100 gr. kleju oblewa się na zimno 150 gr. wody, po na-pęcznieniu topi się w kąpieli wodnej, następnie rozpuszcza zu­pełnie z 3 gr. dwuchromianu potasu (czerwonego) i dodaje 3 gr. gliceryny. Pas obrabia się pilnikiem na długości 20—30 cm., skleja i przez 24 godziny ściska klamrami

Kit dla linoleum

1.   Przygotowuje się 1 cz. terpentyny weneckiej, 2 cz. prze­sianej mąki żytniej i tyle wrzącej wody, by otrzymać gęstą masę.
2.   Dla przymocowania linoleum na podłodze cementowej:
2 cz. kleju moczy się w 8 cz. wody, dodaje ½ cz. kwasu solne­go i ¾ cz. siarczanu cynku i mieszaninę gotuje kilka godzin. Kitem tym pokrywa się podłogę i dolną powierzchnię linoleum, które następnie równomiernie przyciska do podłogi i obciąża.

Kit dla marmuru

1.   Dla rozbitych kawałków marmuru:
Po 6 cz. wapna lasowanego i miałkiego piasku, następnie 1 cz. ziemi infuzoryjnej rozrabia się ze szkłem wodnym na gę­stą papkę i miesza z 12 cz. cementu portlandzkiego. Kitem tym pokrywa się części złamane i silnie ściska. Po 24 godzinach kit-twardnieje i jest bardziej odporny niż sam materjał.
2.   Dla płyt marmurowych:
Dobry klej stolarski moczy się kilka godzin w zimnej wodzie i następnie gotuje. Gdy się zupełnie rozpuście dolewa się rzad­ko rozrobionego gipsu z wodą, i dobrze miesza. Odpowiednią ilo­ścią tej masy pokrywa się tylną stronę płyty marmurowej i przyciska ją mocno do odpowiedniej części przedmiotu. Należy możliwie szybko pokrywać kitem, ponieważ kit ten prędko twardnieje. Płytę marmurową należy na 2 dni obciążyć,

Kit dla pianki morskiej

Bardzo miałkie wiórki pianki morskiej miesza się z białkiem lub kazeiną, rozpuszcza w szkle wodnym i do masy wsypuje subtelnie sproszkowaną magnezję. Kit ten należy natychmiast zużytkować, ponieważ szybko twardnieje.

Wiedeński kit metalowy

(Amalgamat miedziany). Skrawki cynku kładzie się do roztworu koperwasu miedzianego i roztwór ten dobrze miesza. Otrzymany w ten sposób osad proszku miedzi myje się i jeszcze wilgotny miesza w moździerzyku porcelanowym z roztworem azotanu rtęciawego; proszek miedziany oblewa się następnie w miseczce gorącą wodą, i nagrzewając, dodaje rtęci (na 3 cz. miedzi 7 cz. rtęci). Rozgniata się pałeczką póty, póki proszek miedziany połączy się z rtęcią na plastyczną masę. Następnie zlewa się wodę i jeszcze miękki amalgamat formuje się w pa­łeczki, średnicy około 4—5 mm. przy długości kilku cm. Prze­znaczone do połączenia metali, powinny posiadać zupełnie czystą powierzchnię; nagrzewa się je do 80—90° C, pokrywa amal­gamatem i szczelnie przyciska. Przylegają one wtedy tak silnie, jak gdyby były zlutowane.

Kity dla pereł, korali, malachitu i t. p.

1.   Syndetikon (p. niżej).                                                            I
2.   Równe części szelaku i żywicy mastykowej stopione razem.
3.   Gips.
4.   Guma arabska.
Przy kitowaniu pereł i t. p. przedewszystkiem uwagę nale­ży zwracać na to, aby wgłębienie było czyste i suche; przy kitowaniu mastyką lub gumą arabską, napełnia się wgłębienie kitem i roztapia go w nim przez wetknięcie rozgrzanego drucika. Także i czopik, na którym się umocowuje perły lub korale, po­krywa się kitem, chwyta go rozgrzanemi obcążkami, gdy kit rozmiękł, wciska w naświdrowaną dziurkę. Dla kosztownych korali lub pereł używa się syndetikonu w najlepszym gatunku.
5.   Kit diamentowy do kitowania przezroczystych kamieni:
8 cz. karuku, 1 cz. żywicy amoniakalnej, 1 cz. galbanum, 1 cz. spirytusu winnego. Karuk moczy się w wodzie z małą ilością spirytusu winnego, dodaje się roztworu żywic i następnie re­sztę spirytusu winnego. Przed użyciem klej ten należy trochę podgrzać.
6.    Kit jubilerski:
10 cz. suchego karuku, 5 cz. pokostu mastykowego, karuk rozpuszcza się w bardzo malej ilości wody, dodając trochę mocnego spirytusu winnego; pokost mastykowy przygotowuje się w następujący sposób: miałko sproszkowaną żywicę mastykową oblewa się mocnym rektyfikowanym spirytusem winnym i ben­zyną i rozpuszcza w możliwie małej ilości tych cieczy. Oba roz­twory karuku i mastyki miesza się dokładnie w miseczce por­celanowej.

Kity dla piaskowca

1.   1 cz. siarki i 1 cz. żywicy topi się oddzielnie, następnie mie­sza razem i wreszcie dodaje, mieszając, 33 cz. glejty ołowianej i 2 cz. tłuczonego szkła. Ostatnie dwa składniki muszą być zupełnie suche, miałko sproszkowane i dokładnie zmieszane ze sobą.
2.    Po 1 oz. siarki i smoły szewskiej, 0,1 cz. wosku stapia się razem i miesza się 1 cz. mączki ceglanej . Kity te należy używać szczególnie do kamieni, wystawionych na działanie słoń­ca lub zimna, a także deszczu i śniegu i dają lepsze rezultaty niż kity zawierające cement. Kamienie przed pokryciem ich kitem, powinny być zupełnie suche i najlepiej jest, o ile możliwe, ogrzać je trochę a powierzchnię, na których ma się trzymać kit, pokryć 1—2 razy pokostem olejnym.

Kit dla naczyń z kwasami

1 cz. azbestu i miałkiego piasku, 3—4 cz. szkła wodnego sodowego (30° B.) miesza się razem. Masa ta, łatwo się formująca, szybko twardnieje na powietrzu i jest odporna na działanie ognia.

Kit dla uszkodzonych cynkowych ornamentów

10 cz. roztworu szkła wodnego 33° B., 2 cz. miałkiej kredy i 3 cz. szarej cynkowej (pył cynkowy) miesza się razem. Ma­sę tę rozgniata się, dodając kredę i pył cynkowy, tak długo, aż utworzy się plastyczne ciasto, którym wypełnia się uszkodzo­ne części ornamentów cynkowych. Po 24 godzinach kit ten stwardniał i po polerowaniu achatem przyjmuje wygląd meta­licznego cynku.