Chociaż cynk pod wpływem powietrza i wody łatwo się utlenia, lecz w tak małym stopniu, że z zupełnem powodzeniem może być użytym na pokrywanie łatwo utleniających się metalów.
Cynk, jak wiadomo, jest metalem silnie elektropozytywnym — jeżeli połączyć go z żelazem, to powstaje element galwaniczny i przez ciągłe wytwarzanie się prądu elektrycznego, żelazo staje się bardziej odporne przeciw rdzewieniu
Wskutek tej szczególnej własności, żelazo cynkowane nazywa się też „galwanizowanem” żelazem, a dla konserwacji żelaza nie jest koniecznem, aby cała powierzchnia żelaza była pokryta cynkiem. Zrobione w tym kierunku doświadczenia pokazały, że w galwanizowanem żelazie mogą być wolne miejsca do 12 mm2., bez ujemnego wpływu na żelazo; przy żelazie pogrążonem w wodzie mogą być jeszcze większe wolne miejsca.
Przy żelazie cynowanem w miejscach nie zakrytych cyną, chociażby nadzwyczaj małych, utlenienie występuje znacznie energiczniej, tak iż w krótkim czasie w tych miejscach w blasze powstają dziury. Oprócz tego cyna jest znacznie droższa niż cynk, co także przemawia za używaniem cynku do pokrywania żelaza.
Cynkowanie (galwanizowanie) żelaza
Cynkowanie rozpoczyna się od wytrawiania blach lub innych przedmiotów. Używa się do tego celu kwasu solnego, gdyż jest znacznie tańszy niż siarczany, a oddaje te same usługi. Zamiast kwasu solnego można używać także innych tańszych kwaśnych cieczy, np. kwaśne wody powstałe po rafinowaniu olei roślinnych.
Przed wytrawieniem blachy w miejscach, które tego wymagają, szoruje się je drobnym, ostrym piaskiem kwarcowym.
Zanim blachy, wytrawione tym lub innym sposobem, zanurza się do kąpiel i cynkowej, moczy się je w roztworze salmiaku w wodzie, albo też w mieszaninie, która składa się z 30 cz. wody, 30 cz. kwasu solnego, 2 cz. chlorku cynku, 1 cz. salmiaku, i wysusza przedmioty tak szybko, aby wytworzył się na nich biały osad.
Cynk używany do pokrywania, topi się na patelniach z żelaza kutego, odpowiadających wymiarami wielkości cynkowanych przedmiotów. Ponieważ dla równomiernego pokrycia cynkiem, niezbędnem jest silne rozgrzanie cynku, wskutek tego, aby uchronić cynk od utlenienia, należy go trzymać ciągle pod warstwą salmiaku. Cynk należy używać możliwie najczystszy.
Wygrzewanie patelni do topienia wymaga pewnej wprawy, gdyż należy utrafić dokładnie na punkt, przy którym jest cynk dosyć gorący i rzadko-płynny, co jest konieczne dla szybkiego cynkowania. Na przedmiocie cynkowanym pogrążonym zbyt długo w roztopionym cynku, tworzy się dosyć gruba warstwa stopu żelaza z cynkiem, który jest tak kruchym, że dalsza obróbka takiej blachy przez sztancowanie lub walcowanie jest prawie niemożliwą.
Cynkowanie wykonywa się w ten sposób, że przedmioty za pomocą kleszczy pogrąża w roztopionym metalu, trzyma w nim kilka sekund, wyjmuje i kładzie natychmiast do stojącego obok naczynia z wodą, w którem stygną.
Praktyka wykazała, że ta właśnie okoliczność jest najważniejszą przyczyną kruchości przedmiotów, i to w silniejszym stopniu, niż wytrawianie w zbyt stężonych kwasach
Jeżeli zastosować takie urządzenie, że się przedmioty wrzuca do wrzącej wody i razem z nią daje wystygnąć, to można zupełnie uniknąć tego, że przedmioty stają się kruchemi; jeszcze lepiej w tym kierunku działa roztopiony łój lub olej palmowy, jest to jednakże połączone z większym kosztem.
Ostudzone w wodzie przedmioty osusza się przez szczotkowanie otrębami lub trocinami.
Aby otrzymać galwanizowane blachy jaszcze więcej odporne na wpływy atmosferyczne, niż pokryte czystym cynkiem, używa się do pokrywania ich stopu cynku z ołowiem, lub z ołowiem i cyną. Następujący stop daje bardzo odporne i elastyczne, blachy: 100 cz. cynku, 30 cz. ołowiu i 70 cz. cyny.
Cynkowanie drobnych przedmiotów żelaznych
Drobne przedmioty żelazne: łańcuszki, obrączki, haczyki i w szczególności gwoździe — dla zabezpieczenia od rdzewienia, kładzie się najpierw do naczynia z rozcieńczonym kwasem siarczanym lub solnym, aby je czysto wytrawić, następnie w czystą wodę i, po wysuszeniu, w czysty cynk, przyczem postępuje się w ten sposób, że przedmioty na siatce z grubego drutu, zanurza do roztopionej cymy i porusza, tak, aby wszystkie sztuki zetknęły się z cynkiem.
Po 2—3 minutowej kąpieli cynkowej, wyjmuje się przedmioty i wrzuca w mały piecyk płomienny, przykrywa proszkiem węglowym i nagrzewa do czerwonego żaru. Nadmiar cynku, który przyległ do przedmiotów, odtapia się przytem i zbiera w niżej położonych miejscach. Następnie przedmioty zgarnia się do wyższego miejsca i porusza niemi tak długo, aż cynk zastygnie, następnie czyści z proszku węglowego.
Powłoki na małych przedmiotach żelaznych stają się trwalsze, jeżeli przed cynkowaniem pokryte były cieniutką warstewką miedzi. Aby to uczynić, kładzie się wytrawione przedmioty na chwilę do roztworu 1 cz. koperwasu miedzianego w 10 cz. wody, wyjmuje, płócze i wrzuca do kąpieli cynkowej.